Thrillzone recensie - Cees van Rhienen

 

Tot het moment dat Janneke Siebelink de winnaar van de Crimezone Thriller debuutprijs 2014 tijdens het Nederlands Thrillerfestival in het Stadstheater van Zoetermeer bekend maakte, had thriller lezend Nederland nog nauwelijks van Bronja Hoffschlag gehoord. Toch was ze al vanaf haar veertiende aan het experimenteren met stijlen, verschillende manieren van opbouw en meerdere perspectieven. Een unanieme jury beloonde haar destijds met de Crimezone Thriller debuutprijs voor De Dode Damer, het eerste deel van de Project X-trilogie. Een jaar later verscheen het tweede deel, De Skinner Methode, met voortzetting van de levens van beide broers Misha en Lennart Larsen, Maren Franka en natuurlijk de psychopathische seriemoordenaar Donald Skinner. Toen bleef het even stil en het geduldig wachten van haar fans werd eind 2019 beloond met het derde en tevens afsluitende deel, De Spiegelkoning.

Tussen de delen 2 en 3 is er weinig veranderd aan de situatie van Misha Larsen. Zijn overlevingsstrategie in de New Yorkse gevangenis, tussen de seriemoordenaars en verkrachters heeft hij verder ontwikkeld en het weerstaan van Donald Skinner gaat hem steeds beter af. Omdat hij goed weet dat zijn macht buiten de gevangenismuren zeer beperkt is, blijft een goede relatie met Maren Franka meer dan goud waard. Daar investeert hij zoveel energie in als zijn situatie toelaat want met de kennis over Skinner’s verleden broeit hij op een nieuw plan. Een plan dat nooit kans van slagen heeft zonder het volledige vertrouwen en wellicht nog meer inzet van de voor hem onmisbare Maren. Diplomatie en overtuigingskracht zijn nodig om zijn vriendin tijdens de schaarse bezoektijden volledig aan zijn kant te krijgen. De risico’s zijn groot, de slagingskans klein, aan beide kanten van de gevangenismuren…

‘Zodra ze het bewustzijn verloor, sneed ik haar keel door om er zeker van te kunnen zijn dat zelfs de meest gemakzuchtige politieagenten er geen zelfmoord van konden maken’

Een periode van vier jaar is doorgaans te lang om de voorgaande delen 1 en 2 volledig op het netvlies te houden. In het geval van de Project X-trilogie speelt daar de complexiteit van de plot ook een niet onbelangrijke rol. Hoffschlag weet dat, maar door subtiel te spelen met tijdlijnen poogt ze relevante informatie uit de voorgaande delen over te hevelen. Ze slaagt daar zodanig goed in dat deze acties het geheugen van de lezer stimuleert om onder het veelvuldig mompelen van ‘oh ja’, ‘oh ja’, de eerdere gebeurtenissen weer terug te halen. Wat daar zeer goed bij helpt is het voortdurend verdiepen van de belangrijkste karakters. Vanuit het perspectief van Misha, Maren, Skinner en de onberekenbare en minder bekende Bridget Kasabian worden de diverse verhaallijnen opgebouwd. Wat hierbij opvalt is de beleving dat deze karakters zo treffend zijn neergezet dat de lezer niet naar deze personages kijkt maar met de auteur in hun huid kruipt en alles meebeleeft. Een interessante vraag daarbij is hoe de auteur dit zelf heeft ervaren.

Kijkend naar de volledige trilogie is door alle delen het hoge intelligentieniveau van het begin tot het einde met veel deskundigheid overeind gehouden. Goed uitgedachte scenes gaan vergezeld van met zorg verwoorde dialogen waarin intonatie en sfeer de kleur bepalen. Niet alleen het gesproken woord is van belang maar de auteur geeft de lezers ook interpretatieruimte om het niet uitgesprokene belangrijk te kunnen maken. Misleiding en manipulatie strijden met regelmaat om de hoofdrol en blijven tot de eindstreep elkaars rivalen. Van deze auteur is bekend dat alles tot in de haarvaten moet kloppen en dat is haar volledig gelukt. Dat geldt voor de concrete situaties evenals voor de abstracte gevoelens en gedachten. De spanning heeft een zwaar psychologische lading en maakt het tot wat het is, een verhaal dat blijft boeien met voldoende wendingen om twijfel te zaaien naar de achterliggende motieven en bedoelingen. Omdat de nadruk constant op het onvoorspelbare gedrag van de personages ligt en nog meer hoe de dader tot zijn daad kwam, heeft Hoffschlag afdoende bewezen zich te kunnen scharen in gezelschap van vooraanstaande auteurs van psychologische thrillers, zoals Harlan Coben, B.A. Paris en R.J. Ellory. Haar naam misstaat daar zeker niet bij, ze zijn soortgenoten die ongemerkt samen veel delen.