Hebban recensie - Jan Stoel

 

Wow! Is dit echt waar?

Er zijn van die boeken die onder je huid gaan zitten, die je niet loslaten. P.I.D. van Bronja Hoffschlag (1981) is zo'n boek. P.I.D. (Paul Is Dead) verwijst naar het verhaal dat Beatle Paul McCartney op 9 november 1966 bij een auto-ongeluk overleden zou zijn. 'Beatlemania' heerste volop en men vreesde chaos onder de jeugd als Pauls dood bekend zou worden. Paul zou vervangen zijn door lookalike William Shears Campbell. The Beatles zouden in hun teksten en op hun hoezen tal van aanwijzingen voor die 'vervanging' gegeven hebben. Denk aan de tekst in de titletrack van Sgt. Pepper: 'Let me introduce to you the one and only Billy Shears' en de song 'A day in the life'. Dit kan toch niet waar zijn of toch wel?

Bronja Hoffschlag hoorde dit verhaal in 1999 van een voormalige bodyguard van The Rolling Stones. Het is voor haar de rode draad geworden in haar bijzondere debuutroman P.I.D. Uit alles blijkt dat ze grondig onderzoek heeft gedaan. Echt alle feiten kloppen in deze roman, maar doen nergens geforceerd aan. Het boek leest als een thriller, maar is gezien de ontwikkeling van de personages en de thematiek een roman. De gele cover met de blauwe kever, een foto van Billy Shears of Paul en fragmenten uit krantenknipsels is opvallend. P.I.D. kent een aantal boeiende verhaallijnen waarbij steeds een personage uitgediept wordt. Die personages hebben allemaal met elkaar te maken en te kampen met 'je alleen voelen', verbondenheid, het maken van verkeerde keuzes, verdriet, het zoeken naar (verloren gegaan) geluk. Het gebrek aan echte communicatie is vaak de bron van alle ellende. De verhaallijnen vloeien uiteindelijk organisch ineen. De lezer wordt het hele boek door aan het denken gezet, zoekend naar de waarheid.

Hoofdpersoon is Thomas (Tom) Robert Fremont. Hij heeft allerlei aanwijzingen dat Paul McCartney dood is en heeft dat grondig gedocumenteerd. Hij wordt door de F.B.I. opgepakt nadat hij in een radioprogramma hierover verteld heeft . Net voordat hij opgepakt wordt, geeft hij zijn rugzak met bewijsstukken aan Judy, een zevenjarig buurmeisje. Bij zijn moeder Beth staat het oppakken van Tom 30 jaar later nog op haar netvlies. Ze wil hem weer zien en ontdekt documenten die haar echtgenoot Robert verborgen heeft gehouden. Beth heeft veel contact met haar buurjongen Syd Whitlock, de zoon van Judy. Als Robert sterft, ligt de weg naar de waarheid open. Wordt Tom gevonden? Komt hij vrij? De plot is adembenemend.

Het verhaal wordt steeds vanuit het perspectief van een van de personages verteld. Door flashbacks komt de lezer er stap voor stap achter wat hen werkelijk beweegt. Je identificeert je met de personages, voelt mee met hun emoties, begrijpt ze, krijgt begrip voor hun worstelingen, wil ze volgen op zoek naar hun nieuwe geluk. Daardoor ontroert het boek. De ontmoetingen tussen Tom en zijn moeder, de manier waarop het zevenjarige zusje van Syd wat ze hoort verwerkt in haar tekeningen, grijpen je als lezer aan. Veel personages zijn opnieuw op zoek naar hun geluk. Zo mist Judy de echte vader van Syd (die heet niet voor niets Dallas Blessing). Het is een zegen voor Beth en Syd dat zij worden herenigd. 'Er is altijd een mogelijkheid iets te repareren.'

Een aantal mooie zinnen blijft je bij, zoals 'Ik kan met niemand anders zwijgen zoals met jou.' Hoffschlag schrijft filmisch, formuleert helder, schrijft spitse dialogen en is een geboren verteller. Feit en fictie zijn in deze debuutroman ingenieus ineengevlochten. Knap hoe ze de muziekgeschiedenis een plek geeft in deze roman en dit weet in te passen in een overtuigend, geloofwaardig en meeslepend verhaal. Ze heeft het boek zo gecomponeerd dat alles op een heel natuurlijke wijze op zijn plek valt.

Vergeet vooral het nawoord niet te lezen. Dat zet de lezer opnieuw aan het denken. Zou het dan toch zo zijn dat? P.I.D.: wat een verhaal, wat een boek. Wow!